با قارچ های خوراکی آشنا شوید
قارچ های خوراکی
قارچهای خوراکی ساختارهای تولید مثلی (کلاهک) گوشتمانندِ (گوشتیشکلِ) خوراکی چندین گونهٔ قارچهای بزرگ (ماکرو) هستند. (قارچهایی که آنقدر بزرگ هستند که با چشم غیرمسلح دیده شوند).
آنها ممکن است رو یا زیر زمین ظاهر شوند که انواع روی زمین، با دست چیده میشوند. خوراکی بودن قارچها میتواند به صورت عدم وجود ترکیبات سمی برای انسان در قارچ و داشتن مزه و بوی مطبوع تعریف شود.
انسان و قارچ
انسانها از قارچهای خوراکی به دلیل ارزش غذایی آنها برای غذا استفاده میکنند. همچنین گاهی از قارچها برای ارزش دارویی و پزشکی آنها جهت درمان استفاده میشود.
قارچهایی که افراد اجراکنندهٔ پزشکی عامیانه استفاده میکنند به قارچهای دارویی معروف هستند.
با وجود اینکه قارچهای توهمزا (مانند قارچهای جادو)، گاهی اوقات در برخی فرقهها یا به عنوان مواد مخدر استفاده میشوند؛ میتوانند تهوع و اختلالات آگاهی شدیدی ایجاد کنند و به همین دلیل معمولاً قارچ خوراکی تلقی نمیشوند.
گونه شناسی قارچ
قارچهای خوراکی شامل گونههای قارچی بسیاری میشوند که ممکن است به صورت وحشی در طبیعت چیده شده یا پرورش داده شوند. شناختن قارچهای خوراکی وحشی از قارچهای سمی به تجربه و تخصص بسیاری نیاز دارد و خطر سمی بودن قارچهایی که در طبیعت یافت میشوند بسیار بالاست؛
بنابراین هرگز نباید قارچهای موجود در طبیعت را به صرف داشتن ظاهر خوب مصرف کرد، چرا که مسمومیتهای شدید و حتی گاهی مرگ از پیامدهای مصرف قارچهای وحشی سمی موجود در طبیعت است. قبل از آن که قارچی را خوراکی بدانیم، باید قارچ شناسایی شود.
شناسایی کامل یک گونهٔ قارچ تنها راه ایمن برای اطمینان از خوراکی بودن قارچ است. تشخیص تفاوت قارچهای خوراکی و سمی بهسادگی امکانپذیر نیست و حتی تشخیص تفاوت آنها برای یک قارچشناس متخصص هم آسان نیست. برخی از گونههای قارچ که برای بیشتر مردم خوراکی هستند، ممکن است برای برخی افراد سبب واکنشهای آلرژیک شوند.
همچنین قارچهای خوراکی کهنه یا نگهداری شده با روش نادرست میتوانند موجب مسمومیت غذایی شوند.
قارچهای سمی مرگبار که اشتباه گرفته شدن آنها با قارچهای خوراکی رایج است و علت موارد مرگبار بسیاری از مسمومیت هستند شامل چندین گونه از قارچ قاتل، به ویژه آمانیتا فالوئیدس و کلاه مرگ (یا کلاهک مرگ) هستند. قارچهایی که در مکانهای آلوده رشد میکنند، ممکن است مواد آلوده مانند فلزات سنگین را در خود انباشته کنند.
خطر انباشت آلودگیهایی نظیر جیوه (و دیگر فلزات سنگین) در قارچهای خوراکی وجود دارد و باید از آن جلوگیری شود تا از خطرات پیشگیری شود.
گونه Lentinus squarrosulus (از سرده قارچ خمشو) یک قارچ خوراکی وحشی است که در جوامع بومی آفریقا و آسیا مورد استفاده غذایی و دارویی قرار میگیرد؛ در حالی که باوجود ارزش غذایی، در جوامع دیگر، ناشناخته است.
تاریخچهٔ استفاده از قارچ
مصرف قارچ به دوران باستان بازمیگردد. قارچهای خوراکی در مراکز باستانشناختی با قدمت نزدیک به ۱۳٬۰۰۰ در شیلی یافت شدهاند. اما اولین شواهد قابل اعتماد دربارهٔ مصرف قارچ به چند صد سال پیش از میلاد در چین بازمیگردد. چینیها قارچها را به عنوان دارو و همچنین برای غذا باارزش میدانند.
رومیان و یونانیان باستان، به ویژه افراد طبقات اجتماعی بالا از قارچها برای مصارف آشپزی استفاده میکردند. امپراطوران امپراطوری روم چشندگانی برای اطمینان از خوراکی بودن قارچها استخدام میکردند.
قارچها بهآسانی نگهداری میشوند و در طول تاریخ، منبع تغذیهٔ اضافی در طول زمستان بودهاند.
فرهنگهای بسیاری در سراسر جهان از قارچهای جادو برای مصارف مذهبی و معنوی خود و همچنین به عنوان دارو در پزشکی عامیانه استفاده کردهاند یا همچنان استفاده میکنند.
برخی گونههای قارچها، تأثیرات مثبتی (از قبیل کاهش اضطراب و ترس، کاهش فشار خون و آرامشبخشی) بر مغز، ذهن و روان دارند. گفته میشود که این گونهها توسط مردمان قبایل شمال سیبری و همینطور دزدان دریایی، پیش از جنگ استفاده میشدند.
این قارچها خودباوری و وضعیت روانی افراد را پیش از آغاز نبرد، بهبود میبخشیدند. توهمزایی قارچها نیز در کنار این آثار موجب استفاده از قارچها در مراسم مذهبی و جشنهای مردمان فرهنگهای باستانی بودهاست.[نیازمند منبع]
در گذشته از گونههای ویژهای از قارچها برای افروختن آتش نیز استفاده میشدهاست. درحال حاضر انواع بسیاری ازقارچهای خوراکی وجود دارند که در نقاط مختلف دنیا مصارف گوناگونی دارند.
ارزش غذایی
گفته شده که کربوهیدراتهای موجود در قارچها، نظیر کیتین که دیوارهٔ سلولی قارچها را تشکیل میدهد، موجب تحریک و تقویت دستگاه ایمنی میشود. همچنین قارچها دارای ریزمغذی روی هستند که به حفظ سلامتی پوست و مو و همچنین ایمنی بدن کمک میکند.
همچنین گفته میشود که ترکیبات و ریزمغذیهای مختلفی نظیر سلنیوم در قارچهای خوراکی از بروز سرطان و رشد تومورهای بدخیم پیشگیری میکند. قارچها دارای ویتامینهای ب، ث (C) و د و آنتی اکسیدان هستند.
قارچهای خوراکی منبع پروتئین بوده و همچنین دارای گلیکوژن میباشند. قارچها پرکالری نبوده و از این لحاظ مادهٔ غذایی مناسبی هستند.
ویتامین د
قارچهایی که در معرض پرتوهای فرابنفش قرار گرفتهاند، حاوی مقادیر زیادی از ویتامین د۲ هستند. هنگامی که قارچها در معرض پرتوهای فرابنفش قرار میگیرند، ارگوسترول را، که مادهای است که در غلظتهای بالا در قارچها وجود دارد، به ویتامین د۲ تبدیل میکنند.
این فرایند مشابه فرایندی در انسانهاست و هنگامی که پوست در معرض این پرتوها قرار میگیرد، مقداری ویتامین د۳ در پوست تولید میگردد. آزمایشها نشان دادهاند که یک ساعت قرار گرفتن مقداری به میزان یک وعده قارچهای خوراکی در معرض پرتوهای فرابنفش، پیش از برداشت، مقدار ویتامین د موجود در آنها را دو برابر مقدار توصیه شدهٔ روزانهٔ سازمان غذا و داروی آمریکا میسازد و پنج دقیقه قرار گرفتن قارچها در معرض پرتوهای فرابنفش پس از برداشت، مقدار ویتامین د موجود در قارچ را چهار برابر مقدار توصیه شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا میکند.
دوره های تخصصی آشپزی بین المللی در مدرسه آشپزی ایران
شماره تماس:
۰۲۱۸۸۲۷۹۴۰۰
۰۲۱۸۸۲۷۹۵۰۰
۰۹۱۲۴۱۶۳۹۵۴
۰۹۹۰۲۳۸۵۵۲۰
اینستاگرام:
آدرس آموزشگاه: تهران، اتوبان شیخ فضلالله نوری جنوب، خیابان سازمان آب، نبش شرقی خیابان حاجی پور امیر، پلاک ۲۶